Eugeniusz Bogdzewicz, urodzony 26 sierpnia 1889 roku w Kole, to postać, która zasługuje na szczególne upamiętnienie. Był on jednym z ważnych przedstawicieli Wojska Polskiego w okresie międzywojennym.
Jako podpułkownik audytor, pełnił znaczącą rolę w strukturach wojskowych, przyczyniając się do rozwoju i organizacji armii.
Niestety, jego historia, jak wielu innych, kończy się tragicznie. Eugeniusz Bogdzewicz zmarł wiosną 1940 roku w Katyniu, miejscu, które stało się symbolem zbrodni wojennych i całkowitego zatracenia polskich elit w czasie II wojny światowej.
Życiorys
Eugeniusz Bogdzewicz przyszedł na świat 26 sierpnia 1889 roku w rodzinie Piotra oraz Klaudyny (znanej także jako Klotylda) z Trzeciaków. W ciągu swojego życia brał aktywny udział w I wojnie światowej. Po tym jak Polska odzyskała niepodległość, zaciągnął się do Wojska Polskiego. W czasie wojny polsko-bolszewickiej pełnił rolę działającego w ramach sądownictwa polowego 7 i 18 Dywizji Piechoty.
Dnia 1 czerwca 1921 roku, jako podporucznik, był przydzielony do Sądu Polowego Dowództwa 2 Armii, a jego oddział macierzysty to Oddział VI Sztabu Ministerstwa Spraw Wojskowych. Wkrótce został awansowany do stopnia kapitana w korpusie oficerów zawodowych sądowych, z datą starszeństwa na 1 czerwca 1919. W latach 1921-1925 służył w Departamencie IX Sprawiedliwości Ministerstwa Spraw Wojskowych. W kolejnych latach, konkretnie w 1928 oraz 1932, pracował w Najwyższym Sądzie Wojskowym. 1 stycznia 1930 roku uzyskał awans do stopnia majora audytora.
W miarę postępującej kariery, 19 marca 1939 roku Bogdzewicz awansował na stopień podpułkownika z drugą lokatą w korpusie oficerów audytorów oraz pełnił funkcję referenta w Biurze Orzeczeń Najwyższego Sądu Wojskowego. Po rozpoczęciu II wojny światowej, podczas kampanii wrześniowej, pełnił rolę szefa tarnopolskiej Ekspozytury WSO nr VI we Lwowie.
Po agresji ZSRR na Polskę w dniu 17 września 1939, został niestety aresztowany przez Sowietów i przewieziony do obozu w Kozielsku. Wiosną 1940 roku miał miejsce transport do Katyń, gdzie został rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku, a także przez pracowników NKWD, którzy przybyli z Moskwy na podstawie decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940.
Po zakończeniu działań wojennych, 28 lipca 2000 roku, jego ciało zostało pochowane na terenie Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu, gdzie wcześniej w 1943 roku, podczas ekshumacji przeprowadzonych przez Niemców, jego zwłoki zostały zidentyfikowane pod numerem 1249. Wraz z ciałem znaleziono notatnik z adresem, kartę szczepień oraz wizytówkę jego żony, Eugenii Bogdziewicz, z domu Chocińska.
Ordery i odznaczenia
W życiu Eugeniusza Bogdzewicza pojawiło się wiele znaczących odznaczeń, które były wyrazem uznania za jego wkład w różnorodne dziedziny, zwłaszcza w służbę wojskową oraz działalność sądowniczą. Oto niektóre z jego wyróżnień:
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 11 listopada 1937, otrzymany za zasługi w służbie wojskowej,
- Złoty Krzyż Zasługi – 18 marca 1933, przyznany za zasługi na polu sądownictwa wojskowego,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.
Upamiętnienie
5 października 2007 roku, Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło przyznał Eugeniuszowi Bogdziewiczowi awans do stopnia pułkownika, który został nadany pośmiertnie.
Informacja o tym wyróżnieniu została ogłoszona 9 listopada 2007 roku, podczas uroczystych obchodów wydarzenia „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”, które miało miejsce w Warszawie.
W ramach akcji „Katyń… pamiętamy” oraz „Katyń… Ocalić od zapomnienia” został zasadzony Dąb Pamięci, który honoruje Eugeniusza Bogdziewicza w Pile.
Przypisy
- Eugeniusz Bogdziewicz. katyn-pamietam.pl. [dostęp 19.01.2016 r.]
- Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 05.08.2014 r.]
- Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 23.02.2014 r.]
- Leszek Kania. Służba sprawiedliwości Wojska Polskiego we Francji i w Wielkiej Brytanii (październik 1939 – październik 1940). „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 15 (66)/1 (247), s. 70, 2014.
- Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 05.10.2007 r. w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie.
- M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410.
- M.P. z 1933 r. nr 64, poz. 82.
- Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 868.
- Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 321.
- Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 696.
- Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 877.
- Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 309.
- Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 988.
- Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 25.
- Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1092.
- Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 25.
- Spis oficerów 1921 ↓, s. 420.
- Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 43.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Jerzy Służewski (żołnierz) | Jan Czechowski (oficer) | Marek Wawrzyniak | Andrzej Makowski (wojskowy) | Seweryn Koralewski | Stanisław Pierzchlewski | Władysław RutkowskiOceń: Eugeniusz Bogdzewicz