Cmentarz wojenny w Kole to miejsce, które ma istotne znaczenie historyczne i kulturowe. Usytuowany na terenieosiedla Przemieście Warszawskie, stanowi ośrodek pamięci, w którym spoczywają głównie żołnierze radzieccy.
Warto zauważyć, że cmentarze wojenne są nie tylko miejscami spoczynku, ale również przyczyniają się do zachowania pamięci o wydarzeniach z przeszłości. Pragniemy zwrócić uwagę na wyjątkową rolę, jaką odgrywają w edukacji społecznej oraz w upamiętnieniu ofiar konfliktów zbrojnych.
Informacje ogólne
Na terenie cmentarza wojennego spoczywają polscy lotnicy, którzy zginęli w okolicach Koła podczas wrześniowej kampanii, jak również żołnierze Armii Czerwonej, którzy polegli w walkach o miasto na początku 1945 roku.
Pierwszym ważnym obiektem jest pomnik, który został wzniesiony ku chwale nieznanych polskich lotników, którzy stracili życie w trakcie kampanii wrześniowej. Na pomniku widnieją nazwiska ppor. Tadeusza Sawickiego oraz kaprala Brunona Ślebiody, którzy polegli nad Kołem 5 września 1939 roku. Pomnik zdobi krzyż oraz złamane śmigło umieszczone na płycie nagrobnej.
Kolejny pomnik przedstawia emblematu Związku Radzieckiego, symbolizujący sierp i młot. Na nim znajduje się inskrypcja: „Cześć i chwała bohaterom Armii Radzieckiej, poległym o wyzwolenie miasta Koła i jego okolic w dniach 19-21 stycznia 1945 r.”. W tej części cmentarza wypisano również nazwiska 132 żołnierzy, którzy stracili życie w tych wydarzeniach.
W lutym 1997 roku, na cmentarzu spoczęło także 13 ekshumowanych żołnierzy radzieckich, którzy wcześniej znajdowali się w Słupcy. Ponadto, w 2011 roku, na obszarze cmentarza odkryto mogiłę zbiorową, w której pochowano 90 niemieckich żołnierzy, którzy zginęli w trakcie walk o Koło w 1945 roku.
Na cmentarzu znajdują się również nagrobki z XIX wieku, najprawdopodobniej należące do prawosławnych mieszkańców Koła. Niestety, miejsce to jest często narażone na dewastacje i staje się terenem libacji alkoholowych. Od 2014 roku podejmowane są liczne inicjatywy społeczne mające na celu porządkowanie terenu.
W 2020 roku cmentarz odwiedził Iurie Bodrug, ambasador Mołdawii w Polsce, co podkreśla jego znaczenie historyczne. W okolicach 2022 roku z pomnika żołnierzy radzieckich usunięto symbol sierpa i młota, lecz w maju 2022 roku został on odrestaurowany i ponownie umieszczony na obelisku. Niestety, 16 maja 2022 roku symbol ten został skradziony.
W wyniku silnej burzy, która przeszła przez powiat kolski 30 czerwca 2024 roku, cmentarz doznał poważnych uszkodzeń, co stanowi kolejny krok w trudnej historii tego miejsca.
Przypisy
- a b c Cmentarz Wojenny w Kole [online], poznan.uw.gov.pl [dostęp 03.01.2024 r.]
- Ponad 270 interwencji strażaków i nadal wpływają kolejne. W Grzegorzewie konieczna ewakuacja rodzin [online], e-kolo.pl [dostęp 02.07.2024 r.]
- Co dalej z sierpem i młotem na pomniku? To nie koniec historii [online], e-kolo.pl, 22.09.2022 r. [dostęp 03.01.2024 r.]
- Z pomnika zniknął sierp i młot. Sprawą zajęła się policja [online], e-kolo.pl, 16.05.2022 r. [dostęp 03.01.2024 r.]
- Sierp i młot, który wrócił jak boomerang [online], e-kolo.pl, 09.05.2022 r. [dostęp 03.01.2024 r.]
- AnnaA. Kułakowska, Cmentarz wojenny po raz kolejny został posprzątany. [online], OkrągłeMiasto.pl, 31.08.2018 r. [dostęp 03.01.2024 r.]
- AnnaA. Kułakowska, Ambasador Republiki Mołdawii gościł w Kole [FOTO] [online], OkrągłeMiasto.pl, 15.02.2020 r. [dostęp 03.01.2024 r.]
- Cmentarz wojenny w Kole wciąż dewastowany [online], kolo.naszemiasto.pl, 10.09.2011 r. [dostęp 03.01.2024 r.]
- Szczątki 90 niemieckich żołnierzy wydobyto na cmentarzu wojennym w Kole [online], kolo.naszemiasto.pl, 10.06.2011 r. [dostęp 03.01.2024 r.]
- a b Cmentarz Wojenny w Kole od kilku lat jest tak zaniedbany jak nigdy wcześniej! [online], Kurier Kolski, 31.07.2017 r. [dostęp 28.01.2023 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Cmentarze":
Cmentarz ewangelicki w Kole | Cmentarz rzymskokatolicki w KoleOceń: Cmentarz wojenny w Kole