Edward Trojanowski

---

Życiorys

Edward Trojanowski był znaczącą postacią w polskim świecie sztuki. Zanim wybrał swoją drogę, był bratem znanego aktora Zygmunta Trojanowskiego. W latach 1892–1897 uczęszczał na zajęcia w Akademii Sztuk Pięknych w Sankt Petersburgu, jednak postanowił przerwać studia i udał się na Zachód, najpierw do Monachium, a następnie do Paryża. Tam kształcił się w Académie Julian pod okiem Jeana-Paula Laurensa.

W 1901 roku współzałożył krakowskie Towarzystwo Polska Sztuka Stosowana, co podkreśliło jego zaangażowanie w polskie życie artystyczne. Od 1906 roku pełnił zaszczytną funkcję profesora w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych, gdzie w początkowym okresie uczył sztuki stosowanej, a od 1922 roku skupił się także na malarstwie dekoracyjnym. Równocześnie działał jako kierownik artystyczny w Zakładach Graficznych B. Wierzbicki i Spółka.

Jednym z jego ważnych osiągnięć było zaprojektowanie większej sali restauracyjnej Teatru Starego w Krakowie około 1906 roku. W jego dorobku znajdują się również polichromie oraz witraże do różnych kościołów, w tym dla kościoła MB Szkaplerznej w Lubrańcu, a także wnętrza warszawskiego kabaretu „Chochlik” z 1909 roku.

Był artystą wszechstronnym, który zajmował się projektowaniem witraży, mebli oraz tkanin. Inspirował się polskimi motywami ludowymi, co przenika do jego prac. Tworzył scenografie, projektował grafikę książkową, znaczki pocztowe, a także malował obrazy ścienne. Z zamiłowaniem malował pejzaże, co wzbogacało jego artystyczny dorobek.

Trojanowski uczestniczył w licznych wystawach, między innymi organizowanych przez Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie od 1800 roku oraz Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie od 1903 roku. Jego twórczość była prezentowana w wielu miejscach, w tym w Lipsku, Wiedniu, Londynie, a także w Paryżu, gdzie podczas Wystawy Sztuki Dekoracyjnej w 1925 roku zdobył wyróżnienia za projekty kilimów i batików.

Edward Trojanowski zmarł w Otwocku, a jego życiowe dzieło zostało uwiecznione poprzez jego pochówek na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w kwaterze 282 wprost-6-4.

Wybrana twórczość

Plakaty

Edward Trojanowski stworzył szereg plakatów, które wyróżniają się nie tylko artystycznym podejściem, ale również tematycznym zróżnicowaniem. Wspomnieć można o „Złoty Róg”, który był najtańszym ilustrowanym tygodnikiem literackim i artystycznym, wydawanym w roku 1911.

Kolejnym niebanalnym dziełem jest plakat „Święty Floryanie patronie Polski zbaw nas od ognia”, stworzony w roku 1916, który odzwierciedlał ówczesne nastroje społeczne oraz religijne.

Malarstwo

W zakresie malarstwa, Trojanowski zasłynął z wielu obrazów, które do dziś cieszą się uznaniem. Wśród nich znajduje się „Pejzaż górski” namalowany w 1899 roku, oraz „W Ogrodzie Luksemburskim” z 1900 roku, który pokazuje jego zdolność do ukazywania uroków natury.

Na przestrzeni lat artysta stworzył również „Planty w Krakowie” w 1902 roku oraz „Łodzie rybackie na Wiśle” z 1909 roku, które oddają charakterystyczne cechy otoczenia. Krajobraz zimowy, stworzony około 1922 roku, oraz „Motyw z miasteczka” (akwarela, 1926) to inne jego znaczące dzieła, które zapewniły mu trwałe miejsce w historii sztuki.

Znaczki pocztowe

Twórczość Trojanowskiego obejmuje także projektowanie znaczków pocztowych. W 1919 roku zaprezentował wydanie w walucie markowej (seria, nry kat. 86–88 A–BI–BII). Ten sam rok przyniósł również I Polską Wystawę Marek w Warszawie (seria, nry kat. 102–104 A–B).

W kolejnych latach powstały znaczki jak „Orzeł na tarczy barokowej” (1920) oraz „Orzeł z tarczą” (1921), które podkreślały narodowe symbole. Wydanie przedrukowe (seria, nry kat. 167I–II, 168, 171) z lat 1923–1924 także stanowi wartościowy element jego dorobku twórczego.

---

Oceń: Edward Trojanowski

---